شناسایی و تحلیل ریسک‌های زنجیره تأمین شرکت خودروسازی سایپا با بهره‌گیری از مدل کوزو و رویکرد تحلیل شبکه‌های اجتماعی (SNA)

صنایع خودروسازی به‌دلیل داشتن زنجیره تأمین طولانی و شبکۀ ارتباطات گسترده میان عناصر متشکلۀ آن با ریسک‌های بسیاری مواجه‌اند. شرکت سایپا (یکی از مهم‌ترین قطب‌های خودروسازی کشور) در سال‌های اخیر درزمینۀ چگونگی شناسایی، اولویت‌بندی و مدیریت ریسک‌های موجود در زنجیره تأمین خود با چالش‌های بسیاری مواجه بوده است؛ به‌طوری‌که همواره مقابله با این چالش از اولویت‌های اصلی پژوهش‌های این مجموعه بوده است. هدف این پژوهش، شناسایی و ارزیابی ریسک‌های موجود در زنجیره تأمین شرکت خودروسازی سایپا برای تعیین ریسک‌های بحرانی و اتخاذ تصمیم مناسب برای هریک از دسته‌های تعیین‌شده است. مدل‌های موجود ارزیابی ریسک، هر ریسک و اثر و اهمیت آن در عملکرد شرکت را به‌صورت مجرد و بدون توجه به شبکۀ ارتباطی میان ریسک‌های مختلف موجود در سیستم بررسی می‌کنند. ازطرفی این روش‌ها درصورتی به کار گرفته می‌شوند که تعداد ریسک‌های شناسایی‌شده محدود باشند. در این پژوهش تلاش شده است با تعبیۀ رویکرد تحلیل شبکه‌های اجتماعی درقالب گام‌های مدل ارزیابی ریسک کوزو، رویکرد جدیدی در ارزیابی ریسک‌ها استفاده شود. بدین‌منظور، نخست باتوجه‌به اسناد و مدارک شرکت و مصاحبه با خبرگان و بهره‌گیری از روش تحلیل تم، ریسک‌های زنجیره تأمین شرکت سایپا شناسایی شده است. در مرحلۀ دوم، رویکرد تحلیل شبکه‌های اجتماعی در گام‌های مدل کوزو پیشنهاد شده است و با استفاده از این رویکرد، کلیدی‌ترین ریسک‌ها شناسایی شده‌اند. درنهایت نتایج حاصل با بهره‌گیری از ماتریس اهمیت - عملکرد تجزیه و تحلیل و تصمیمات لازم ارائه شده است. باتوجه‌به نتایج تحلیل، 48 درصد از کل ریسک‌ها در دسته‌های مالی- اقتصادی، تأمین‌کنندگان، اطلاعاتی، و حمل و نقل قرار دارند.